Róze ziemi Matyó

Przyglądając się pierwszym haftom pochodzącym z Mezőkövesd i sąsiednich wsi z rugiej połowy XIX w. znajdujemy na ozdabianej ściegiem płaskim płóciennej pościeli najstarsze motywy hafciarskie. Technika i geometria wzorów, która rozprzestrzeniła się w. 1800 latach była w jednolita w całym kraju. Wraz z formowaniem się stylu miejscowego, wyszywano tylko czerwonymi i niebieskimi nićmi na delikatnym płótnie odręcznie rysowane wzory ptaków. Kompozycje przypominały hafty mieszczańskie: wzory krzewów, na nich motywy ptaków lub w rzędzie wyszywane róże i pąki kwiatów,
rozety. Od 1870 r. pojawia się inny od dotychczasowych wzór, a mianowicie haft kuśnierski wykonywany gęstym ściegiem i nową techniką. Pierwsze takie wyroby
kuśnierskie były jeszcze wyszywane na czerwono i niebiesko, ale z czasem doszedł kolor żółty. W kompozycji ornamentu kuśnierskiego rozwijają się nowe elementy wzorów typowe dla tego regionu: „róża Matyó”, „róża - serce”, tulipan, liście, pączki. Właśnie wtedy pojawiają się haftowane ozdoby w stroju męskim; płócienne koszule z szerokim rękawem początkowo ozdabiane były białym haftem z dziurkami, który z czasem został
uzupełniony czerwonymi różami matyó i innymi elementami, ale dziurki w hafcie pozostały. Charakterystyczne dla dalszego rozwoju haftu było to, że z czasem
zmieniała się nie tylko jakość włóczek i nici, ale też tekstylia, wprowadzano
też nowe, żywe kolory. W latach 1880 na brzegach prześcieradeł pojawiają się nici różnego koloru, a gama barw jest stale rozszerzana. W tym okresie stroje męskie i kobiece ozdabia się coraz to nowymi motywami, pojawia się farbowanie tkanin na niebiesko, coraz większe i piękniejsze są fartuchy męskie. Kożuchy stają się najbardziej bogato ozdabianą częścią ubrania w całym Mezőkövesd.
W historii hafciarstwa tych stron pojawia się następny element pochodzący z 1890 lat,
a mianowicie nici jedwabne, a z nimi nowe możliwości, nowe kolory. Ozdabia się nimi prześcieradła, koszule, kożuchy. Z czasem nici jedwabne zastępują dotychczas
stosowane włóczki. Przed pierwszą wojną światową rozpoczyna się haftowanie w celach
handlowych, właśnie wtedy zaczęto wykorzystywać sztuczny jedwab. Hafty trafiły do domów mieszczańskich, początkowo na tekstyliach. Zaczęto wyszywać na zamówienie i dlatego w haftach często można dostrzec „gust” zamawiających, pojawiły się kompozycje w innych kolorach. (…)
Tekstylia sakralne – to nowe miejsce, gdzie wykorzystano hafty matyó w 1930 latach. Znajdujemy tu inne, obok tak znanej już róży – matyó, motywy typowe dla religijnych symbolów np. kiście winogron, kłosy pszenicy. Tę bogatą, wspaniałą harmonię kolorów
stworzyła fantazja niewykształconych kobiet rysujących wzory. Dzisiaj też możemy podziwiać wsponiałe stroje ludowe na imprezach organizowanych w tym mieście.

Írjon véleményt a termékről